تخته چندلایی هندی یا Indian plywood یک محصول مهندسی‌شده از لایه‌های نازک چوب است که با جهت‌گذاری متقاطع و اتصال با چسب یا رزین پرس می‌شود تا صفحه‌ای با پایداری ابعادی، مقاومت مکانیکی و قابلیت ماشین‌کاری بالا حاصل گردد. ترکیب تاریخچه طولانی استفاده از چوب در هند، دسترسی به گونه‌های متنوع گرمسیری و نیمه‌گرمسیری و توسعه صنایع روکش‌گیری، باعث شده تخته چندلایی هندی در بازارهای داخلی و صادراتی جایگاه مهمی داشته باشد و برای مصارف مبلمان، ساخت‌وساز، قالب‌بندی بتن و بسته‌بندی صنعتی گزینه‌ای اقتصادی و فنی به شمار آید.
تعریف و روند تولید
تخته چندلایی مجموعه‌ای از ونیرهای تهیه‌شده از تنه درخت است که پس از شیاردهی به‌صورت ورق‌های نازک درآمده و تا رطوبت هدف خشک می‌شوند. هر لایه با جهت‌گذاری متقاطع نسبت به لایه مجاور قرار می‌گیرد تا گسیختگی‌های طولی کاهش یابد و خواص مکانیکی در جهات مختلف یکنواخت‌تر گردد. اعمال چسب با دوز مشخص و پرس تحت دما و فشار کنترل‌شده، فرایند اصلی تولید را تشکیل می‌دهد؛ پارامترهای مهندسی مانند درصد رطوبت ونیر، میزان چسب، دما و زمان پرس و روش پس‌پرداخت سطح (سمباده، روکش، لمینت) تعیین‌کننده مقاومت خمشی، برشی، پایداری ابعادی و میزان انتشار فرمالدهید در محصول نهایی هستند. پس از پرس و برش، ورق‌ها بر اساس گرید سطحی، ضخامت و خواص مکانیکی دسته‌بندی می‌شوند.
تاریخچه پیدایش و توسعه صنعت در هند
استفاده از چوب در هند ریشه‌ای دیرینه دارد اما تولید صنعتی تخته چندلایی به‌صورت متمرکز از میانه قرن بیستم و به‌ویژه پس از توسعه صنایع مکانیزه روکش‌گیری آغاز شد. در دهه‌های 1960 تا 1990 با رشد ساخت‌وساز داخلی و تقاضای بازار مبلمان، واحدهای تولیدی مختلفی شکل گرفتند و با ورود فناوری پرس گرم و تجهیزات خشک‌کن پیشرفته ظرفیت تولید افزایش یافت. از دهه 2000 توجه به استانداردسازی گریدها، مدیریت منابع جنگلی و انطباق با مقررات بین‌المللی بیشتر شد و تولیدکنندگان هندی به سمت بهبود فرمولاسیون چسب، کاهش انتشار فرمالدهید و ارائه گواهی‌های کیفیت حرکت کردند. امروزه هند علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی، بخش قابل‌توجهی از تولید خود را به بازارهای منطقه‌ای صادر می‌کند و برندهای مشخصی در بازارهای خاورمیانه، آفریقا و جنوب شرق آسیا شناخته شده‌اند.
گونه‌های چوب و چسب‌ها در هند
در هند مجموعه‌ای از گونه‌های چوب بومی و وارداتی برای تهیه ونیر استفاده می‌شود؛ گونه‌های رایج شامل شیشم (Teak) در گریدهای لوکس و مبلمانی، میرتی (Meranti-like species) و گونه‌های محلی مثل بابول (Babul)، اکاسیا، سوپارنا Poplar در نواحی خاص و ترکیب‌هایی از گونه‌های چوب نرم و چوب سخت برای بهینه‌سازی هزینه و خواص مکانیکی است. انتخاب گونه براساس چگالی، مدول الاستیسیته، قابلیت روکش‌پذیری و هزینه انجام می‌پذیرد و تولیدکنندگان اغلب برای ورق‌های ارزان‌تر از گونه‌های سریع‌الرشد و برای ورق‌های مبلمانی از ونیرهای راش، ساج یا چوب‌های نمایی استفاده می‌کنند.
در زمینه چسب و رزین، تخته چندلایی هندی از طیف‌های مرسوم صنعتی بهره می‌برد؛ رزین فنول-فرمالدهید (PF) برای گریدهای مقاوم به رطوبت و کاربردهای خارجی یا قالب‌بندی بتن کاربرد دارد و پایداری حرارتی و رطوبتی بالاتری ارائه می‌دهد، رزین اوره-فرمالدهید (UF) در ورق‌های اقتصادی و کاربردهای داخلی مصرف می‌شود اما مقاومت رطوبتی و انتشار فرمالدهید آن محدودیت‌هایی دارد، و رزین‌های اصلاح‌شده یا با انتشار کم برای بازارهای حساس به ایمنی محیطی و صادرات به کشورهایی با استانداردهای سختگیرانه استفاده می‌شوند. مهندسی فرایند تولید در کارخانه‌های مدرن هند شامل کنترل دقیق دوز چسب، پیش‌پخت و زمان پرس برای بهینه‌سازی خواص مکانیکی و کاهش انتشار ترکیبات آلی فرار است.
مشخصات فیزیکی، ابعادی و رنگ
ابعاد استاندارد ورق‌های تولیدی در هند معمولاً شامل 1220 × 2440 میلی‌متر است اما بسیاری از کارخانه‌ها امکان تولید ابعاد سفارشی یا ابعاد متداول دیگر را فراهم می‌کنند. ضخامت‌ها از حدود 3 میلی‌متر تا بیش از 30 میلی‌متر متغیر است و ضخامت‌های تجاری رایج بین 6 تا 18 میلی‌متر هستند. تعداد لایه‌ها براساس ضخامت و کاربرد از 3 لایه تا بیش از 13 لایه تنظیم می‌شود؛ جهت‌گذاری لایه‌ها و انتخاب قطر ونیرها برای دستیابی به مدول الاستیسیته و مقاومت خمشی مطلوب در طراحی مهندسی مدنظر قرار می‌گیرد. چگالی نهایی ورق بسته به گونه چوب و میزان رزین معمولاً در بازه 500 تا 850 کیلوگرم بر متر مکعب قرار دارد و خواص مکانیکی مانند مقاومت خمشی و برشی باید بر اساس داده‌های آزمونگاهی تولیدکننده ارزیابی شوند. رنگ ورق‌های هندی بسته به گونه چوب می‌تواند از کرم روشن تا قهوه‌ای طلایی یا قهوه‌ای تیره متغیر باشد و ورق‌های روکش‌دار یا لمینت‌شده امکان دستیابی به طیف رنگی یکنواخت و نمای نهایی مطلوب را فراهم می‌آورند.
کاربردها و مصارف متداول
تخته چندلایی هندی در صنایع متعددی کاربرد دارد؛ در صنعت مبلمان برای ساخت بدنه‌ها، پارتیشن‌ها، کابینت‌ها و قطعات پنهان که نیاز به استحکام و دقت ابعادی دارند به‌طور گسترده استفاده می‌شود. در ساخت‌وساز از پلی وود هندی برای قالب‌بندی بتن، زیرسازی کف، سقف کاذب و دیوارهای کاذب بهره می‌گیرند، زیرا ورق‌های با کیفیت می‌توانند چندین بار در قالب‌بندی مصرف شوند و سطحی یکنواخت برای بتن فراهم کنند. بسته‌بندی صنعتی و تولید پالت‌های محکم از دیگر کاربردهای اقتصادی است. انواع گریدهای مقاوم به رطوبت در کاربردهای دریایی سبک یا محیط‌های مرطوب به‌کار می‌روند و ورق‌های مبلمانی و نمایی با ونیرهای صیقلی برای کاربردهای داخلی لوکس مناسب‌اند.
در پایان
تخته چندلایی هندی ترکیبی از دسترسی به گونه‌های چوب متنوع، تجربه صنعتی و گزینه‌های قیمتی متناسب با نیاز بازار فراهم می‌آورد و می‌تواند برای طیف وسیعی از کاربردهای مبلمان، ساخت‌وساز و بسته‌بندی به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی و مهندسی‌شده مطرح باشد. انتخاب صحیح گرید، توجه به نوع رزین و درخواست مدارک فنی از تولیدکننده از جمله گواهی‌های انتشار فرمالدهید و نتایج آزمون‌های مکانیکی، تضمین‌کننده عملکرد و دوام مورد انتظار خواهد بود. در نهایت نگهداری مناسب و نصب اصولی بخش مهمی از تضمین کارایی و طول عمر تخته چندلایی هندی در پروژه‌های شما محسوب می‌شود.
