تخته بنایی روسی که در پروژه‌های بین‌المللی به‌عنوان تخته زیرپایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، تلفیقی از دسترسی گسترده جنگل‌های پهناور این کشور و خواص فنی برتر چوب‌های سوزنی‌برگ است. در سال‌های اخیر تخته بنایی چوبی تهیه‌شده از الوار روسیه به‌عنوان یکی از پرمصرف‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین گزینه‌ها در ساخت و ساز در سطح جهانی شناخته شده است. گستردگی جنگل‌های سیبری و اروپایی روسیه زیرساخت تأمین مداوم این محصول را فراهم آورده و به تولیدکنندگان امکان داده است تا با هزینه نسبتاً پایین تخته‌هایی با کیفیت فنی مناسب و قابلیت استفاده مجدد بالا در اختیار پروژه‌های بزرگ و کوچک قرار دهند. مصرف‌کنندگان در صنایع ساختمانی و پیمانکاران بین‌المللی به‌دنبال چوبی هستند که تعادلی بهینه میان استحکام، انعطاف‌پذیری و طول عمر داشته باشد و تخته‌های روسی توانسته‌اند تا حد زیادی این نیاز را برآورده کنند.
پیشینه تخته بنایی روسی
پیشینه به‌کارگیری چوب روسی در ساخت‌وساز صنعتی به دوران اتحاد جماهیر شوروی بازمی‌گردد؛ زمانی که این کشور، پس از ایالات متحده، بزرگ‌ترین صادرکننده الوار به شمار می‌رفت و شبکه گسترده خطوط راه‌آهن و بنادر تأسیس‌شده در دوران جنگ سرد امکان صادرات مقادیر وسیعی از چوب را به بازارهای جهانی فراهم می‌کرد. صادرات تخته و تیرآهن چوبی روسیه در سال‌های میانی دهه ۱۹۸۰ رقمی بیش از ۱۴ میلیون متر مکعب را تجربه کرد و پس از فروپاشی اتحادیه، با حفظ روند تولید و صادرات به بازار چین، آسیای میانه و خاورمیانه، جایگاه خود را به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان اصلی چوب نرم تا کنون حفظ کرده است.
گونه های چوب
مرسوم‌ترین گونه‌های چوب مورد استفاده در تولید تخته بنایی روسی، درختان سوزنی‌برگ شامل کاج و صنوبراروپایی هستند. در مناطقی چون سیبری، گونه‌های دیگری مانند لارچ و کاج سیبری نیز برداشت می‌شوند که به‌دلیل فیبرهای متراکم، چگالی بالاتر، کیفیت یکنواخت ماشین کاری و مقاومت طبیعی بیشتر در برابر پوسیدگی و حشرات، برای پروژه‌های طولانی‌مدت و در شرایط آب و هوایی سخت مناسب‌تر شناخته می‌شوند. نسبت مناسب استحکام به وزن و قابلیت ماشین‌کاری آسان این گونه‌ها، امکان تولید تخته‌هایی با ضخامت‌های دقیق و سطح صیقلی را فراهم می‌کند و کیفیت نهایی بتن‌ریزی را بهبود می‌بخشد.
ابعاد استاندارد
ابعاد مرسوم صادراتی تخته بنایی روسیه طبق استاندارد GOST 26002-83 در سه رده ضخامت طبقه‌بندی می‌شوند: تخته‌های نازک با ضخامت 16 تا 22 میلی‌متر، متوسط 25 تا 44 میلی‌متر و ضخیم 50 تا 100 میلی‌متر. عرض در بخش صادرات شامل دسته‌های باریک 75 تا 125 میلی‌متر و عریض 150 میلی‌متر و بالاتر است. طول تخته‌ها نیز از 450 تا 2400 میلی‌متر در گروه کوتاه و از 2700 تا 6300 میلی‌متر در گروه بلند قرار می‌گیرد. چنین تنوع ابعادی امکان انطباق سریع با نیازهای پروژه‌های مختلف از قالب‌بندی دیوارهای باربر تا سکوهای بزرگ صنعتی را فراهم می‌کند.
رطوبت در تخته های بنایی روسی
یکی از مهم‌ترین پارامترهای کنترل کیفیت تخته زیرپایی رطوبت چوب است. علاوه بر ابعاد، کنترل میزان رطوبت تخته بنایی نقش مهمی در کیفیت کار دارد. بر اساس الزامات استاندارد GOST 26002-83، رطوبت چوب باید حدود 20 درصد باشد و انحراف مجاز از این میزان در سفارش‌های ویژه قابل مذاکره است. رطوبت پایین‌تر از حد مجاز موجب بهبود پایداری ابعادی و کاهش انقباض و ترک‌خوردگی در حین خشک شدن می‌شود. رطوبت بالاتر باعث تورم، انقباض ناهمگن و ترک خوردگی تخته می‌شود. مصرف‌کنندگان توصیه می‌کنند قبل از استفاده، تمام تخته‌ها توسط دستگاه رطوبت‌سنج کنترل شوند تا از هرگونه تأثیر منفی جلوگیری گردد و عمر استفاده از تخته افزایش یابد.
| پارامتر |
بازه ضخامت (میلی‌متر) |
بازه عرض (میلی‌متر) |
بازه طول (میلی‌متر) |
| نازک |
16–22 |
75–125 |
450–2400 |
| متوسط |
25–44 |
100–150 |
2700–4800 |
| ضخیم |
50–100 |
150–200 |
3000–6300 |
از منظر کیفیت سطح، تخته‌های بنایی روسی معمولاً پس از عملیات برش و ماشین‌کاری دارای سطحی یکنواخت و صاف هستند که نیاز به پرداخت یا پوشش اضافی را کاهش می‌دهد. با این حال جهت افزایش طول عمر تخته های بنایی یا زیرپایی ، پیشنهاد می‌شود سطح تخته‌ها با روغن‌های مخصوص چوب یا مواد آب‌گریز پوشانده شود.
در پایان
توجه به فرایند بسته‌بندی و حمل‌ونقل نیز اهمیت دارد. تولیدکنندگان معتبر روسی اغلب تخته‌ها را روی پالت بسته‌بندی و به صورت فشرده‌بندی شده ارسال می‌کنند تا از آسیب‌دیدگی حین جابجایی جلوگیری شود. همچنین ارائه گواهی کیفیت و آزمایشگاه‌های کنترل رطوبت و ابعاد در زمان صدور بارنامه اطمینان بیشتری به خریدار می‌دهد. با آشنایی کامل با مشخصات فنی، استانداردهای ابعاد و گونه‌های چوب، مصرف‌کنندگان می‌توانند در پروژه‌های خود بهترین انتخاب را داشته باشند و از مزایای طول عمر بالا، سطح صاف و هزینه اقتصادی تخته بنایی روسی بهره‌مند شوند.
